“Eerlijk, veilig en gezond voedsel kunnen kopen is steeds minder vanzelfsprekend. De voedselindustrie bepaalt wat jij eet en dat leidt helaas vaak tot ongezond of zelfs schadelijk eten. En het is echt niet zo makkelijk om daar doorheen te prikken als consument. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) heeft vastgesteld dat één op de drie producten in de supermarkt misleidend is. Er staan gezondheidsclaims op producten die helemaal niet gezond zijn, er wordt veel aandacht besteed aan ingrediënten die er amper inzitten of vervangen zijn door schimmige alternatieven. Als je kijkt naar wat we in Nederland aan voedsel uitgeven, kost die misleiding een gemiddeld huishouden zo’n 2.000 euro per jaar.”
Is misleiding de grootste valkuil voor consumenten die gezond willen eten?
“Misleiding is een van de problemen. Denk bijvoorbeeld ook aan voedselschandalen zoals paardenvlees dat als rundvlees verkocht wordt. En er is meer honing te koop dan mogelijk. Zo veel bijen zijn er niet op deze wereld, zo veel honing is onmogelijk. Dat noemen we voedselfraude. Er wordt gesjoemeld met de herkomst en soms zit er ineens minder in een verpakking dan voorheen, maar blijft de prijs gelijk: krimpflatie. En dan heb je nog schadelijke zaken als gifresten van pesticiden op je appels of rozijnen.”
Is dat niet allemaal verboden?
“Qua regelgeving is er heel weinig geregeld; de overheid legt de verantwoordelijkheid bij het bedrijfsleven. Zo is er geen verbod op kindermarketing; alles wat producenten doen om kinderen te verleiden tot de aankoop van een, vaak ongezond, product. Denk aan tekenfilmfiguurtjes op snoep of influencers die energiedrankjes aanbevelen. Bedrijven moeten zelf afspraken maken over hoe ze ervoor zorgen dat kinderen hiertegen beschermd worden. Dat gebeurt vervolgens niet of onvoldoende. En tachtig procent van alle producten die in de aanbieding zijn in de supermarkt zijn ongezond. Koek en snoep is goedkoper dan groenten en fruit. Ondertussen neemt het aantal mensen met overgewicht alleen maar toe, vooral onder kinderen. We kunnen dit soort zaken niet aan de voedselindustrie overlaten.”
Maar als consument maak je zelf ook keuzes.
“Supermarkten en voedselproducenten bepalen wat er op ons bord ligt. Noem het marketing, misleiding, manipulatie… Feit is dat je vaak niet echt een keuze hebt. Biologisch eten is bijvoorbeeld veel duurder dan de niet biologische variant. Er worden steeds meer zoetstoffen en andere additieven aan ons eten toegevoegd waardoor we met z’n allen meer suiker en meer bewerkt voedsel zijn gaan eten. En de supermarkt is zo ingericht dat je niet naar de kassa kunt zonder eerst langs de chips, pizza, frisdrank of snoep te moeten lopen. Voor jonge ouders staat er een heel schap vol snacks en zoet brood beleg speciaal voor baby’s en peuters. Die zijn vaak niet nodig en ook niet altijd gezonder dan gewone koekjes of beleg, maar als ouder denk je al snel dat het vast goed is, want waarom zou het anders bestaan?”
