Ieder jaar worden er in Nederland bijna een half miljoen dierproeven uitgevoerd. Maar het aantal dieren dat gebruikt wordt in onderzoek, ligt hoger. Er zijn namelijk ook nog dieren in onderzoek die niet de pech hebben dat ze tot proefdier gemaakt worden, maar die wel aan een ánder kortste eind trekken.
Ieder dier heeft een intrinsieke waarde. Dieren zijn niet alleen een bron van voedsel of materialen voor mensen, maar zijn – net als wij – levende wezens die respect verdienen en moeten kunnen leven op een manier die past bij hun aard. Zo’n leven was volgens de meest recente cijfers in 2022 om te beginnen al niet weggelegd voor 492.402 proefdieren. Maar daarnaast verloren nog eens 341.887 dieren hun leven tijdens het fokken voor of het voorbereiden van onderzoek. En daar komen de ‘productiedieren’ nog bovenop.
Het verborgen leed van productiedieren
Volgens de definitie van de overheid zijn productiedieren dieren die speciaal worden gefokt of gehouden voor de productie van bijvoorbeeld vlees, melk, eieren, wol en andere dierlijke materialen. Maar Stichting Proefdiervrij noemt de dieren die gebruikt worden om materialen te winnen die onderzoekers in een laboratorium gebruiken óók productiedieren. “Onderzoekers laten bijvoorbeeld tumorcellen groeien in muizen, omdat die een goedje produceren waar stamcellen in onderzoek goed op groeien”, vertelt Debby Weijers, directeur van Proefdiervrij.
Proefdier, fokdier, productiedier: uiteindelijk zijn het allemaal labels
Zonder erkenning, geen verandering
Je kunt natuurlijk zeggen dat het niet zoveel uitmaakt hoe je zo’n dier noemt. Productiedier of niet: het leed blijft hetzelfde. Maar leed dat geen naam heeft, krijgt ook niet de erkenning die het verdient. En zonder erkenning, geen verandering. Het is dan ook hoog tijd om álle dieren in onderzoek te erkennen, vindt Stichting Proefdiervrij. Want op dit moment worden fokoverschot en productiedieren nog veel te vaak over het hoofd gezien in discussies over het welzijn van dieren in onderzoek.
Wereldproefdierendag gaat over dieren, niet over labels
Op 24 april is het Wereldproefdierendag, de dag waarop mensen van over de hele wereld ieder jaar stilstaan bij alle dieren die lijden in laboratoria. Maar laten we deze keer vooral ook het fokoverschot en de productiedieren niet vergeten. Proefdier, fokdier, productiedier: uiteindelijk zijn het allemaal labels, bedacht door mensen om dieren in verschillende hokjes te stoppen. Maar in de praktijk zijn het allemaal individuele levende wezens die in die verschillende hokjes op verschillende manieren lijden. Een situatie die we alleen kunnen stoppen als we álle dieren in onderzoek erkennen.