Weten waar je je DigiD moet aanvragen, in kunnen schatten of iets op je TikTok- algoritme waar is of niet en Microsoft Office onder de knie hebben: dat zijn allerlei vaardigheden die nodig zijn om in de digitale samenleving goed mee te kunnen doen. ‘We noemen dat ook wel digitale geletterdheid,’ legt NJi-adviseur Ellen Donkers uit. Je zou denken dat kinderen die in deze tijd opgroeien, wel voldoende digitaal geletterd zijn. Maar niets blijkt minder waar: 5.296 schoolbestuurders, directeuren, ict- coördinatoren en leerkrachten geven de ict-vaardigheden van kinderen gemiddeld gezien een 4,5. ‘Wat scholen doen op dit gebied, wisselt. Als leerling ben je afhankelijk van de school waar je op zit in hoeverre je les krijgt over mediawijsheid/digitale geletterdheid. Maar gemiddeld gezien wordt er te weinig aandacht besteed aan dit onderwerp’, aldus Donkers. Volgens haar hebben we te lang gedacht dat opgroeiende kinderen in deze tijd vanzelf een media-opvoeding meekrijgen, maar dat wisselt dus. En dat is niet zonder gevolgen: “Als je digitaal gezien niet kan navigeren, dan kom je moeilijker mee in de maatschappij. Je raakt ook gevoeliger voor desinformatie. Een kind krijgt op deze manier een kwetsbare positie.’
De digitale geletterdheid van kinderen op de basisschool is volgens onderwijspersoneel vrij laag, zo blijkt uit de Monitor Digitale Geletterdheid. Hoe ga je hier als ouder mee om? Ellen Donkers, adviseur opgroeien en opvoeden bij het Nederlands Jeugdinstituut (NJi), helpt je graag op weg.
“Een kind krijgt op deze manier een kwetsbare positie”
Online ervaringen
Gelukkig hangt de digitale geletterdheid van je kroost niet alleen van de school af, maar kun je als ouder zelf ook veel doen. “Check ten eerste wat je kind zoal doet op zijn of haar telefoon of tablet, en praat met je kind over online ervaringen”, raadt Donkers aan. “Zie je TikTok voorbij komen, bespreek dan of je kind denkt of bepaalde informatie waar is of niet. Laat ook zien hoe je zaken online regelt en doe dit samen met je kind, zoals het aanvragen van een ov-chipkaart bijvoorbeeld. Het is belangrijk om je kind te begeleiden bij mediagebruik. Wees je daarbij ook bewust van gezondheidsrisico’s van constant online zijn: slaapproblemen, overgewicht en bijvoorbeeld gehoorschade door het gebruik van oortelefoons. Betrek daarbij ook zeker hoeveel en hoe vaak de telefoon en tablet überhaupt mogen worden gebruikt, iets wat op scholen vaak al geregeld is. Het is belangrijk dat scholen en ouders samen aandacht besteden aan digitale geletterdheid en verstandig mediagebruik.”
